توضیحات

مهمترین مجموعه نمونه سوالات تشریحی و تستی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی با پاسخنامه

ابن خلدون تاریخ را چگونه تعریف می کند؟

ابن خلدون مورخ نامی ملسمان، تاریخ را علمی می‌داند که کیفیات وقایع و علل حقیقی آنها را بررسی می کند. تاریخ از نظر او در ظاهر اخباری درباره روزگاران گذشته است، اما در باطن، اندیشیدن درباره حوادث و مبادی آنها و کاوشی دقیق برای یافتن علل حقیقی آنهاست. به همین رو، وی تاریخ را برگرفته و برآمده از حکمت می‌داند.

تمدن از نظر هنری استیون لوکاس و ویل دورانت تعریف نموده، آرای آن دو را با یکدیگر بسنجید.

هنری لوکاس: تمدن را پدیدهای درهم تنیده میداند که مسائل اجتماعی، اقتصادی،سیاسی و حتی هنر، ادبیات، تفریحات، علم، اختراعات، فلسفه و دین را در برمیگیرد. ویل دورانت: تمدن عبارت از نظمی اجتماعی است که در نتیجه آن خلاقیت فرهنگی جریان مییابد.

از نظر ویل دورانت،ظهور تمدن در جامعه چه زمانی روی میدهد؟

تمدن هنگامی در یک جامعه ظهور مییابد که ناامنی و هرج و مرج از آن جامعه رخت بربندد؛ زیرا تنها آن هنگام است که کنجکاوی و احتیاج به ابداع و اختراع به کار می افتد و زمینه تحصیل علم و معرفت و تهیه وسایل بهبود زندگی فراهم میشود

ایده برخورد تمدنها از آنِ کیست؟ دلایل او را برای این برخورد برشمرید.

ایده برخورد تمدنها از آنِ ساموئل هانتینگتون است. او میگوید: وجوه اختلاف میان تمدنها نه تنها واقعی، بلکه اساسی است و تمدنها را تاریخ، زبان، فرهنگ،سنت و به ویژه مذهب از یکدیگر متمایز میکند و اینها یکی از دلایل برخورد تمدنها در آینده اند.

دو واژه فرهنگ و تمدن را به همراه مثال تعریف کنید.

تمدن: به همه پیشرفت ها و دستاوردهای مادی بشر در طول تاریخ تمدن گویند. مانند: معماری، شهرسازی، صنعت و اساساً همهی تکنولوژی های بشر و … فرهنگ: به همه پیشرفت ها و دستاوردهای غیرمادی (معنوی بشر) در طول تاریخ فرهنگ گویند. مانند: آداب و رسوم، سنت ها، هنجارها، شعر و ادبیات، رفتارها، بایدها و نبایدها و حتی دین

نخستین مرکز مهم علمی (بیتالحکمه) به فرمان چه کسی تاسیس شد و چه دانشهایی در آن رونق داشت؟

نخستین مرکز مهمی که بیشتر به فلسفه و علوم ریاضی و طبیعی می پرداخت، بیتالحکمه (خانه دانش) بود که به سال 200 هجری در بغداد به فرمان مأمون عباسی ساخته شد و رصدخانه و کتابخانه نیز در آن احداث گردید.

چهار نمونه از مراکز مهم علمی در تمدن اسلامی را نام ببرید و یکی را به انتخاب خود توضیح دهید.

الف)دارالعلم ب) نظامیه ج) رصدخانه د) بیمارستان

بیمارستان: سازمان علمی مهمی به شمار میرفت؛ چرا که مرکز عمده تعلیمات پزشکی بالینی در آنجا صورت میگرفت. بسیاری از بیمارستانها، کتابخانهها و مدرسهای برای تدریس جنبه های نظری علم طب داشتند که از آن میان میتوان به بیمارستانهای ری، فسطاط، الکبیر منصوری قاهره و نوری بغداد اشاره کرد.

ترجمه و نقل علوم در تمدن اسلامی از چه زمانی آغاز شد و چه تاثیری در تکوین علوم اسلامی داشت؟ (نهضت ترجمه در تمدن اسلامی را به طور کامل توضیح دهید)

عرب در صدر اسلام به هیچ یک از علوم مگر به زبان خود و معرفت احکام اسلام و فن طب که بر اثر حاجت عموم نزد برخی از افراد آن قوم موجود بود به چیز دیگر توجه نداشت و این عدم توجه از باب حفظ قواعد اسلام و دور داشتن عقاید مسلمین پیش از رسوخ و استواری بنیاد ایمان،از خللی بود که نتیجه علوم اوائل است.

بدین ترتیب، نهضت و حرکتی علمی در عهد منصور آغاز گردید. در همین ایام، عبدالله بن مقفع- یکی از بزرگترین مترجمان اسلامی- بی آنکه از منصور فرمان یافته باشد، به ترجمه برخی از کتب منطق، ادب و تاریخ (از پهلوی به عربی) پرداخت. او خود به تنهایی مایه تحولی شگرف در ادبیات عرب گردید.

نقش نظامیه ها را در نهضت بزرگ آموزشی جهان اسلام بررسی کنید.

ایجاد مدارس دولتی نظامیه یکی دیگر از خدمات ایرانیان بود که موجب نهضت بزرگ آموزش در جهان اسلام شد. این مدارس را خواجه نظامالملک طوسی، وزیر دانشمند سلجوقیان بنیان نهاد. او نخستین فردی بود که تاسیس مدارس را جزء برنامه ها و وظایف دولت قرار داد و همه دولت های اسلامی نیز که پس از او در قلمرو اسلام به قدرت رسیدند، این مهم را پی گرفتند. این رویداد مهم فرهنگی فرصت مناسبی برای مدارس اسلامی بود تا با فراغت خاطر و برخورداری از هزینه های مکفی و مستمر، به حیات علمی خود ادامه دهند.

نقش ایرانیان در فرهنگ و تمدن اسلامی را بررسی نموده، نام چند تن از فعالان این عرصه را بیان کنید.

ایرانیان در طول تاریخ اسلامی، خود قافله‌سالار و میداندار فرهنگ و تمدن عظیم اسلامی بودند. ابن خلدون با شگفتی مینویسد: بیشتر دانشوران ملت اسلام-چه در علوم دینی و چه در علوم عقلی-از ایرانیان بودند. وی همچنین مینویسد: بیشتر صاحب نظران در علم نحو و دستور زبان نیز ایرانیان هستند (مانند سیبویه، فارسی، زجاج). سپس میافزاید: همه عالمان اصول فقه و علمای علم کلام و نیز بیشتر مفسران، ایرانی بوده اند و جز ایرانیان کسی به حفظ و تدوین علوم نپرداخت، از این رو آنها مصداق این گفتار پیامبرند که فرمودند: اگر دانش در آسمانها باشد،مردانی از فارس به آن نایل می آیند و آن را بدست می آورند. ایرانیان حتی در دورهای که تنها زبان ادبی جهان اسلام عربی بود، نمایندگان اصلی حکومت و فرهنگ اسلامی بوده اند.